О воздействии вкусов - Сушрута Сутра, 42я глава, Чарака Сутра 26 глава, Аштанга Самграха Сутра 18 глава, Аштанга Хридаям Сутра 10 глава. На перевод сейчас времени нет, может кто из форумчан поможет с переводом/разбором или выложит фото/скан английского перевода.
Сладкий
Норма
tatra, madhurō rasō rasaraktamāṁsamēdō'sthimajjaujaḥśukrastanyavardhanaścakṣuṣyaḥ kēśyō varṇyō balakr̥tsandhānaḥ [5] śōṇitarasaprasādanō bālavr̥ddhakṣatakṣīṇahitaḥ ṣaṭpadapipīlikānāmiṣṭatamastr̥ṣṇāmūrcchādāhapraśamanaḥ ṣaḍindriyaprasādanaḥ kr̥mikaphakaraścēti; Su.Su.42
tatra, madhurō rasaḥ śarīrasātmyādrasarudhiramāṁsamēdōsthimajjaujaḥśukrābhivardhana āyuṣyaḥ ṣaḍindriyaprasādanō balavarṇakaraḥ pittaviṣamārutaghnastr̥ṣṇādāhapraśamanastvacyaḥ kēśyaḥ kaṇṭhyō balyaḥ prīṇanō jīvanastarpaṇō br̥ṁhaṇaḥ sthairyakaraḥ kṣīṇakṣatasandhānakarō ghrāṇamukhakaṇṭhauṣṭhajihvāprahlādanō [1] dāhamūrcchāpraśamanaḥ ṣaṭpadapipīlikānāmiṣṭatamaḥ snigdhaḥ śītō guruśca| Ca.Su.26
В избытке
sa ēvaṅguṇō'pyēka ēvātyarthamāsēvyamānaḥ kāsaśvāsālasakavamathuvadanamādhuryasvarōpaghātakr̥migalagaṇḍānāpādayati tathā'rbudaślīpadabastigudōpalēpābhiṣyandaprabhr̥tīñjanayati(1) |10| Su.Su.42
sa ēvaṅguṇō'pyēka ēvātyarthamupayujyamānaḥ sthaulyaṁ mārdavamālasyamatisvapnaṁ gauravamanannābhilāṣamagnērdaurbalyamāsyakaṇṭhayōrmāṁsābhivr̥ddhiṁ śvāsakāsapratiśyāyālasakaśītajvarānāhāsyamādhuryavamathusañjñāsvarapraṇāśagalagaṇḍagaṇḍamālāślīpada- galaśōphabastidhamanīgalōpalēpākṣyāmayābhiṣyandānityēvamprabhr̥tīn kaphajān vikārānupajanayati (1)|43| Ca.Su.26
Кислый
Норма
amlō jaraṇaḥ pācanō dīpanaḥ pavananigrahaṇō'nulōmanaḥ kōṣṭhavidāhī bahiḥśītaḥ [6] klēdanaḥ prāyaśō hyadyaścēti; Su.Su.42
amlō rasō bhaktaṁ rōcayati, agniṁ dīpayati, dēhaṁ br̥ṁhayati ūrjayati, manō bōdhayati, indriyāṇi dr̥ḍhīkarōti, balaṁ vardhayati, vātamanulōmayati, hr̥dayaṁ tarpayati, āsyamāsrāvayati, bhuktamapakarṣayati klēdayati jarayati, prīṇayati, laghuruṣṇaḥ snigdhaśca| Ca.Su.26
В избытке
ścēti; sa ēvaṅguṇō'pyēka ēvātyarthamupasēvyamānō dantaharṣanayanasammīlanarōmasaṁvējanakaphavilayanaśarīraśaithilyānyāpādayati, tathā kṣatābhihatadagdhadaṣṭabhagnarugṇaśūnapracyutāvamūtritavisarpitacchinnabhinnaviddhōtpiṣṭādīni pācayatyāgnēyasvabhāvāt paridahati kaṇṭhamurō hr̥dayaṁ cēti(2) |10| Su.Su.42
sa ēvaṅguṇō'pyēka ēvātyarthamupayujyamānō dantān harṣayati, tarṣayati, sammīlayatyakṣiṇī, saṁvējayati lōmāni, kaphaṁ vilāpayati, pittamabhivardhayati, raktaṁ dūṣayati,māṁsaṁ vidahati, kāyaṁ śithilīkarōti, kṣīṇakṣatakr̥śadurbalānāṁ śvayathumāpādayati, api ca kṣatābhihatadaṣṭadagdhabhagnaśūnapracyutāvamūtritaparisarpitamarditacchinnabhinnaviśliṣṭōdviddhōtpiṣṭādīni pācayatyāgnēyasvabhāvāt, paridahati kaṇṭhamurō hr̥dayaṁ ca (2)|43| Ca.Su.26